Kroatië; het land spreekt bij mij tot de verbeelding. Ik ben er nog nooit geweest maar ik zou er graag eens naartoe gaan. Van vrienden, familie en kennissen die er wel geweest zijn hoor ik alleen maar goede verhalen. De meren van Plitvice, de mooie stad Split, ellenlange kusten, prachtige eilanden…
Wanneer je deze mensen echter vraagt “wat wordt er gegeten in Kroatië?” valt het stil. Kroatië staat niet bekend om typisch Kroatische gerechten. Dit komt doordat er zoveel diversiteit is qua landschap en klimaat dat er veel verschillende producten geteeld en gekweekt worden.
Specifieke producten uit Istrië
Zo staat Istrië bekend om haar truffels. Zowel zwarte als witte truffels worden hier uit de grond gehaald, voornamelijk in het najaar. Maar ook staat Istrië bekend om Pršut, ham die in de buitenlucht gedroogd wordt. Door de wind die over zee het land over komt waaien krijgt deze ham een heel specifieke smaak. Naast truffels en ham vind je in Istrië ook wilde asperges en veel olijfolie.
Dalmatië
In het zuidelijke deel van Kroatië, Dalmatië, vind je het Pelješac schiereiland. Hier worden oesters gekweekt in de baai van Ston. De oesters van Ston groeien in heel rustig water en hebben door de mineraalrijke bodem een totaal andere smaak dan oesters die elders groeien. Ook de manier van eten is hier anders; worden oesters in andere delen van de wereld al losgesneden voor je ze op je bord krijgt, in Kroatië mag je het weekdiertje zelf uit de schelp snijden.
Olijfolie van het eiland Pag
Olijfolie vanaf het Dalmatische eiland Pag is helemaal een uitblinker in zijn soort. Ooit, ten tijde van het bouwen van Venetië, werd heel Pag van haar bomen ontdaan en bleef het eiland kaal achter. Je zou dus kunnen zeggen dat Venetië is gebouwd op palen van het hout van Pag. Wanneer de wind in de winter vanaf zee waait neemt het op weg naar het eiland een hoop zeewater mee wat vervolgens neerdaalt op de kale vlakten van Pag, waardoor er maar moeilijk iets groeit. Voor olijven doet dit echter iets magisch, die krijgen hierdoor een heel specifieke en eigen smaak. Een gedeelte van Pag valt onder Unesco wereld erfgoed en door onderzoekers is vastgesteld dat er olijfbomen op het eiland staan die minstens 1500 jaar oud zijn.
Pag staat, naast de olijfolie, ook bekend om haar kaas en lamsvlees. Doordat de schapen “zout”gras eten (door de zeewind) is het lamsvlees op een soort van natuurlijke wijze al voorgezouten door de zilte omgeving. Hetzelfde geldt voor de kazen.
Slavonië
Wanneer je Slavonië binnen rijdt vraag je je af waar al die wijn toch vandaan komt. Het overgrote deel van Slavonië is plat en kaal. Maar in het oosten zijn daar ineens de prachtige heuvels vol met wijnranken en hier komen sterwaardige wijnen vandaan. 70% van de geproduceerde wijnen is wit. Grasevina (Riesling) is de meest verbouwde druifsoort en wordt echt alleen voor wijn gebruikt, in tegenstelling tot de Posip, die ook wel zo gegeten wordt.
Slavonië staat ook bekend om haar kruidige worst van varkensvlees. Alleen het vlees van varkens van bepaalde leeftijd wordt geschikt geacht voor deze worst; geen biggetjes maar ook geen oude varkens. Deze Kulen worst is erg kruidig en rood van kleur door gebruik van onder andere paprika.
Lees ook: De Marokkaanse keuken in met Nadia Zerouali
Slasticarna, zoetwinkeltje op elke hoek van de straat
In Kroatië zijn ze gek op zoetigheid en dat zie je overal terugkomen in de vorm van slasticarna’s, oftewel zoetwinkeltjes. Door heel het land vind je ze en er worden de lekkerste taartjes, koekjes en andere zoetigheden verkocht. Ook thuis bakken mensen veel zoetigheden en recepten voor zoete amandelkoekjes gaan al generaties terug zonder er ook maar iets aan te veranderen.
De zee heeft Kroatië veel te bieden
Met 6000 kilometer aan kust is het niet gek dat er veel uit zee gegeten wordt. Naast de eerder genoemde oesters staat er ook veel vis op het menu. Scarpina, een roodgekleurde vis met stekels wordt gezien als echte delicatesse. Ook ansjovis mag niet ontbreken; deze visjes lijken hier qua structuur en smaak anders op je bord te belanden.
Lees ook: Met Miljuschka de keuken in om cheesecake te maken
Een kijkje in de Kroatische keuken met Sascha de Lint
Bovenstaande informatie krijgen we tijdens een middag in de Kroatische keuken van Sascha de Lint, winnares van Masterchef 2011 en oprichtster van GreenAge. Met veel liefde vertelt zij over haar vaderland (of eigenlijk moederland, aangezien haar moeder uit Kroatië komt) en laat ze ons kennis maken met diverse gerechten uit de Kroatische keuken. Diederik Swart, importeur van de heerlijkste Kroatische wijnen, vertelt ons over de groei van druiven op Kroatische grond en schenkt bij elke Kroatische specialiteit een passende wijn.
Met veel bewondering luister ik naar deze twee gepassioneerde mensen, wat is het mooi om te zien dat mensen met zoveel passie hun vak bedrijven. Diederik lijkt niet uitgepraat te raken over hoe druiven groeien, wat de bodem met de smaak doet en waar verschillende wijnen geschonken worden. Dat diverse Kroatische wijnen bij de Librije op de kaart staan zegt genoeg ;-)
Na het zien van een video van Kroatië, het kennismaken met de typisch Kroatische producten en het proeven van verschillende wijnen duiken we nog even de keuken in met Sascha. Ze laat zien hoe je een pijlstaart inktvis schoonmaakt en hoe je op de juiste wijze bij de inkt komt. Vervolgens maken we zwarte risotto met stukjes inktvis, heerlijk!
Kennismaken met de Kroatische keuken smaakt naar meer
Na een paar uurtjes heb ik een goed beeld van Kroatië, van haar gebruiken én van haar keuken. Wat mij rest is het land een keer opzoeken, al is het niet te doen om alle regio’s in 1 keer te bezoeken. Tenzij je er een maandenlange trip van maakt ;-) Eerst maar even genieten van de zelfgemaakte zwarte risotto en een zoet nagerecht. Wie weet ga ik ooit variaties op deze gerechten proeven en de Kroatische lucht in levende lijve opsnuiven.
*Foto’s nr. 4, 7, 8, 9 en 16 gemaakt door Grayling.com
