Geschreven door Esther van Sterrecoaching.nl
Ik zat gisteren een detective te kijken en de hoofdpersoon hield zijn pasgeboren baby op de arm. Het was een plaatje, maar daarna gebeurde er zoveel tegelijk… De baby lag de hele nacht te huilen en vader en moeder troostten haar om beurten, maakten melk warm en verschoonden luiers. De luiers waren op, er waren geen babydoekjes meer en de hond zat met de riem in z’n bek te wachten. Die ging zich vervolgens zelf maar uit laten. Kortom voor een kind zorgen is werken, heel hard werken.
Leven in Wonderland, alias de pubertijd
Ik moest meteen denken aan de film “Alice in Wonderland”. Wat een nieuwe wereld stap je binnen als je een kind krijgt. Het lijkt wel of die nieuwe wereld steeds weer anders wordt. Je man is ineens vader en dat schept verplichtingen. Op de zaak houdt hij angstvallig de telefoon in de gaten voor een appje van jou: “Wil je straks ff nieuwe luiers meenemen merk … grootverpakking bij de Kr…?” Jij als moeder moet naast de zorg voor je baby, laat ik de baby voor het gemak Alice noemen, de roze wolk naar de buitenwereld misschien hoog houden en nog verlate visite ontvangen. Ach, meestal loopt dat allemaal wel los. Het is een wonder wat in je schoot geworpen is en je bent blij!
Het verkennen van Wonderland
Zoals ik net probeerde te schetsen is alles nieuw in dit Wonderland, niet alleen voor jullie maar ook voor baby Alice. De opvoeding van Alice begint op dag één en stopt, tja, wanneer stopt die eigenlijk? Het is gewoon zo dat elke nieuwe fase in het leven van Alice jullie weer voor nieuwe uitdagingen (lees: opvoedvragen) plaatst. En vaak wordt gezegd en gedacht dat als het kind de pubertijd bereikt de opvoeding wel zo ongeveer klaar is. Want tegen die tijd kan je je kind toch niet meer bereiken.
Vergis je niet dat elke fase voor jou nieuw onderzoek met zich meebrengt. Maar ook Alice moet wennen aan hoe ze zich voelt, wat ze vindt, waarom ze doet wat ze doet en wie ze nu weer is. Meestal staat een kleine Alice daar niet zo bij stil. Die leeft en geniet van Wonderland. Maar hoe ouder ze wordt hoe meer ze zich gaat afvragen wat ze eigenlijk in dit wonderlijke land doet.
Lees ook: Het leven van een puber is een doolhof
Wonderland: leuk, maar wie zijn jullie?
Het is een existentiële vraag, die dan bovenkomt. Wie ben ik? Ben ik niet verwisseld in het ziekenhuis? Ik lijk niet op jou mama, ben jij wel mijn moeder? Had papa een ander? Ik wil niet zo leven als jullie leven. Ik… het lijkt wel alsof het ik het belangrijkste onderwerp word voor onze Alice. Pubertijd is vaak een egocentrische periode. Met groeistuipen. Het is zeker weten: “Oei ik groei!”
Wonderland heeft ineens meer inwoners
Plotseling ontdekt je puberende kind, dat de wereld veel meer wezens herbergt dan het gezin waar ze altijd zo veilig is geweest. Alice praat met de Hoedenmaker en met de Kolderkat en krijgt door hen een ander wereldbeeld. Ze gaat vragen stellen. En wie is de pineut? Jij. Want jij bent mama en jij was er altijd voor Alice. En je zult er dus altijd zijn. Makkelijker gezegd dan gedaan. Want ook Alice komt er helaas achter dat die gedachte, dat veilige gevoel, niet helemaal meer klopt. Want zij is degene die verandert.
Vanuit Wonderland de echte wereld in
En dat is het ‘m nou juist. De Alice uit het sprookje komt terug uit Wonderland door een heel krap vies en wortelig konijnenhol. Haar kleren onder de aarde, zo floep, de gewone wereld in. Ze moet ineens aan haar verplichtingen voldoen. Onze Alice beseft in haar pubertijd ook dat ze aan de bak moet en dat wil ze niet. Ze wil terug naar het oude Wonderland, hoewel dat er niet meer is. Er is geen weg meer terug.
Lees ook: Pubers denken zwart wit maar blijven loyaal
Alice krijgt vleugels
Kan ze dan niet in dat konijnenhol blijven en zich verstoppen? Nee. Dus heeft ze jou weer nodig, want jij kent die “echte” wereld. Jouw taak verandert rigoureus. Je bent geen opvoeder meer, maar een luisterend oor. Een boksbal, een klaagmuur, een anti-frustratie-opvang, een uitprobeer-kan-ik-dit-wel-zeggen-mam, een grenzentrekker. En toch nog steeds de enige echte mama.
Praat maar met andere moeders of vrienden, die je met raad en daad bij kunnen staan in deze ingewikkelde en wonderlijke fase. Vooral als jouw Alice ook nog eens echt zoekende is naar wie ze is en een duwtje in de rug wel kan gebruiken.
Tip 1: Blijf beschikbaar
De eerste stapjes, lang geleden. Je kind wilde de handjes los, “zelf doen!”. Toen liet je los met een knoop in je maag. Want ze moeten het inderdaad zelf leren. Met vallen en opstaan; het kostte soms wat tranen. Toch was het te overzien en jij en je kind hebben het overleefd. Nu is het anders. Ik kan me zo voorstellen dat je ’s nachts wakker ligt, te wachten totdat je kind van een feestje thuiskomt. Er schiet van alles door je hoofd en hij komt ook nog behoorlijk te laat thuis. Je bent bezorgd maar ook boos. Het liefst zou je hem of haar door elkaar willen rammelen! Dat doe je niet, want je weet dat dat heel veel gedoe geeft en zelfs tot ruzie kan leiden.
Gek eigenlijk, bij die eerste stapjes liet je los. Logisch. Nu wil je beschermen en vasthouden. Het is een zoektocht. Ik hoor vriendinnen van mij soms zeggen dat ze terug verlangen naar vroeger, toen hun dochter of zoon nog zo onbekommerd gelukkig was. En ze een klein wereldje hadden… veilig. De puberteit is voor je kind een leerproces naar volwassenheid. Dat jouw kind volwassen wordt juich je toe. Tegelijkertijd voelt het voor jou als rouwen.
In mijn praktijk vertellen jongeren dingen en dan hou ik ook mijn hart vast. Maar ik weet dat het geen zin heeft om er bout tegenin te gaan. Ik probeer dan even afstand te nemen en te luisteren, misschien vind ik dan een momentje om wat te kunnen zeggen. Het heeft echt met loslaten te maken. Respect en de wetenschap voor je kind, dat jij blijft. Jij bent er en hij kan op je terugvallen.
Tip 2: Sorry zeggen
Sorry zeggen is altijd een lastige, niemand geeft graag toe dat hij fout zat. En de mensen die juist de hele tijd sorry zeggen, gebruiken het weer als stopwoord. Echt sorry zeggen heeft te maken met een voorbeeld zijn voor je kinderen. Als je daar al vroeg mee begint in je gezin, creëer je ruimte om fouten te mogen maken. Ook jij als ouder. Daar kan je op terugkomen en zo in gesprek gaan op een laagdrempelige manier. Ik geloof echt dat het waardevol is wanneer een puberend kind fouten mag maken en de ruimte krijgt om op zijn fout terug te komen door sorry te zeggen.
Tip 3: Meebewegen
Als je gelijk een opmerking van je puber pareert, dan ontneem je hem de kans om er op terug te komen. Negeren is een goede optie. Praat er dan later nog eens rustig met hem over.
Soms moet ik er wel om lachen wat mijn cliënten allemaal uitkramen. Ik kan me echter voorstellen dat jij daar iets anders over denkt. En ik ben het met je eens: de klip en klare zwart/witte mening over school, over jou, je man, zijn zussen en broers et cetera zijn vaak niet van de lucht. Ze kunnen ook vooral kwetsend zijn en de sfeer aan tafel goed verpesten. Het is een optie om je kind even te negeren als hij weer van wal steekt bij het aangeven van de aardappelen. Dan kan je later met hem één-op-één er nog eens over beginnen. Werkt als een trein, want jouw kind heeft vaak helemaal niet door wat hij aanricht. Zelf is hij overgevoelig voor opmerkingen. Wil je het contact goed houden dan is incasseren en een beetje meebewegen een aanrader.
Tip 4: Grenzen… keuzes hebben consequenties
Stel je grenzen en geef van te voren aan wat de consequenties zijn. Geef aan wat de straf wordt als hij over jouw grens gaat en houd je aan je afspraak.
Tip 5: Loslaten
Jouw opvoeding zijn de boomwortels voor zijn leven. Geef hem de ruimte om zijn vleugels uit te slaan. Je raakt hem niet kwijt als je durft los te laten.
